favicon logo

Αγία Παρασκευή, Μεσαιωνική πόλη Ρόδου

Περιγραφή

Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του ελεύθερου σταυρού με τρούλο και χρονολογείται στα τέλη του 15ου ή στις αρχές του 16ου αι. Τα τρία σκέλη του σταυρού έχουν το ίδιο μήκος, εκτός από το ανατολικό που είναι βραχύτερο, και καλύπτονται από οξυκόρυφες καμάρες. Στη διασταύρωση των θόλων υψώνεται τρούλος με δωδεκάπλευρο τύμπανο, όπου ανοίγονται τέσσερα παράθυρα κατά τους άξονες του μνημείου. Είναι αξιοσημείωτη η ιδιαίτερα επιμελημένη τοιχοποιία της εκκλησίας, ισόδομη, από καλολαξευμένους πωρολίθους, η οποία παρατηρείται σε ορισμένα ακόμη ιπποτικά κτήρια της ίδιας εποχής στη Ρόδο. Στο βόρειο άκρο του ναού υπήρχε υπόγεια ταφική κρύπτη.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, το μνημείο λειτούργησε ως τζαμί, με το όνομα Τακετζί Τζαμί.

Χώρος - Ιστορικό

Η πόλη της Ρόδου ιδρύθηκε το 408 π.Χ. στο βορειότερο άκρο του νησιού και οικοδομήθηκε με βάση ένα άρτιο πολεοδομικό σύστημα, σχεδιασμένο από τον Ιππόδαμο τον Μιλήσιο. Την αρχαία πόλη διαδέχθηκε η βυζαντινή, αρκετά πιο περιορισμένη σε μέγεθος και οχυρωμένη ήδη από τον 7ο αιώνα. Η πρώτη αυτή βυζαντινή οχύρωση περιέκλειε μόνο την περιοχή που ονομάστηκε από τους Ιππότες “Κολλάκιο”. Στις αρχές του 12ου αιώνα, όμως, το τείχος επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει μια έκταση 175.000 τ.μ. σχήματος ορθογωνίου παραλληλογράμμου. Αυτή την πόλη κατέκτησαν οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη το 1309.

Από το 1309 και για δύο περίπου αιώνες, η Ρόδος αποτέλεσε το διοικητικό και πολιτικό κέντρο του ιπποτικού κράτους, το οποίο περιλάμβανε τα περισσότερα από τα νησιά της Δωδεκανήσου και είχε να αντιμετωπίσει, εκτός από τα εσωτερικά του ζητήματα, τη διαρκή μουσουλμανική απειλή. Τα πανίσχυρα τείχη της πόλης αντιστάθηκαν ακόμα και στην πολιορκία του Μωάμεθ του Β’ του Πορθητή, το 1480, η οποία κατέληξε στην ήττα της υπέρτερης αριθμητικά τουρκικής δύναμης.

Ορόσημο για την ιστορία της Ρόδου αποτελεί το έτος 1522, όταν ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής κατόρθωσε, έπειτα από εξαντλητική για τον πληθυσμό πολιορκία, να συνθηκολογήσει με τους Ιππότες. Το ιπποτικό τάγμα υποχρεώθηκε να παραδώσει την πόλη στους Τούρκους, να εγκαταλείψει την έδρα του και να αποσυρθεί στη Μάλτα, αφήνοντας πίσω πλήθος μνημείων, ανεξίτηλα ίχνη της παρουσίας του στο νησί. Η περίοδος της Τουρκοκρατίας κράτησε ως το 1912 και την ακολούθησε η περίοδος της ιταλικής κατοχής (1912-1948). Μόλις το 1948 ενσωματώθηκε το νησί στο ελληνικό κράτος.

Πληροφορίες: Υπηρεσιακή Μονάδα: Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
Ιπποδάμου, Μεσαιωνική πόλη
Τ.Κ. 85100, Ρόδος
Τηλέφωνο: +30 22413 65200
Φαξ: +30 22410 21954
Email: efadod@culture.gr